EKSPONAT NA DZIŚ - WERONIKA OCIERA TWARZ JEZUSOWI

Veraicon - wizerunek twarzy Chrystusa

druk na płótnie, 2 poł. XIX w.

wymiary: 380 x 285 mm

Czarnobiała grafika ukazująca wizerunek Chrystusa, drukowana na płótnie. Przedstawia oblicze Jezusa ukazane na tle upiętej w obydwu górnych rogach chusty, delikatnie udrapowanej i opadającej po bokach w postaci fałd ozdobionych wstęgami. Twarz Chrystusa, wypełniająca całą kompozycję nosi ślady cierpienia, oczy duże, zamknięte, z wypływającymi łzami zmieszanymi z krwią, czoło wysokie, zroszone kroplami krwi i potu; włosy krótkie mocno przylegające do głowy, nos prosty, wydatny; usta zamknięte, obfite, kręcone wąsy i broda. Kompozycja obwiedziona prostokątną ramką, pod którą napis: "VERA EFFIGIES SACRI VULTUS DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI/que Rome Sacrosancta Basilica S. Petri in Vaticano religiossime osservatur ex colitur" [Wizerunek prawdziwego oblicza świętego Pana Naszego Jezusa Chrystusa z kościoła św. Piotra, zatwierdzone przez Watykan]. W prawym dolnym rogu ślad po czerwonej pieczęci lakowej, najprawdopodobniej kardynalskiej.

Grafika jest wierną kopią wizerunku czczonego w Bazylice św. Piotra w Watykanie.

Veraicon (łac. icona vera)  to w malarstwie rodzaj acheiropoietonu (wizerunku postaci stworzonego w nadnaturalny, cudowny sposób – nie ręką ludzką). Przedstawia oblicze Chrystusa, którego twarz według tradycji odbiła się na chuście św. Weroniki, gdy ocierała z potu Jego twarz w drodze na Golgotę. Acheiropoietos w wariancie zachodnim, jako veraicon, rozpowszechnił się w XV w. Sztuka zachodnia częściej przedstawia Chrystusa jako cierpiącego, a więc i Chrystus na wizerunkach typu acheiropoietos, często ma zamknięte oczy, cierniową koronę i męczeński wyraz twarzy. W Polsce słynne veraicony znajdują się w Krużlowej i nowosądeckiej Bazylice św. Małgorzaty.

Obraz Hansa Memlinga, przedstawiający św. Weronikę z veraiconem,ok. 1470 - 1475, National Gallery of Art, Waszyngton