Bursztyn - kopalna żywica drzew iglastych, przez miliony lat zalewana wodą morską, by ostatecznie przeobrazić się w skamielinę. Znany od pradziejów jako jantar, amber, po łacinie określany mianem sucinum lub elektrum, nazwa nawiązuje także do niemieckiego słowa Berenstein – kamień, który się pali. Grecy nazywali ten kamień elektronem, co oznacza świecący lub błyszczący. Egipcjanie nazywali bursztyn sokai, Arabowie anbar, ponieważ zapach pocieranego bursztynu kojarzył się z zapachem ambry. Persowie określali go mianem karuba – złoty rabuś, bo wierzono, że urok bursztynu potrafi skraść duszę.
Tajemnicze piękno bursztynu powstawało na przestrzeni co najmniej 40 milionów lat. Wyrobami z bursztynu zainteresowani byli bogaci mieszczanie, magnaci, duchowieństwo, a także dwory książęce i królewskie całej Europy. Wielka była ich rozmaitość – szkatuły, ramy obrazów i zwierciadeł, dzbany i misy, kolie, kufle, patery, figurki, sztućce w bursztyn oprawne, puzderka, lichtarze, ołtarzyki i relikwiarze. Wszystko to odznaczało się bogactwem rzeźbionych ornamentów i różnorodnością odmian. Najbardziej ceniony w jubilerstwie, odwieczny przedmiot handlu i środek płatniczy, wykorzystywany także w medycynie ludowej jako lek na liczne dolegliwości.
Bursztynem interesowano się już w starożytności, od wieków budził on wielki podziw, o czym świadczą kronikarskie zapisy i znaleziska archeologiczne. W Polsce, najdawniejszy ślad zastosowania bursztynu odkryto w Witowie (woj. mazowieckie). Znaleziono wówczas, w siedzibach z okresu paleolitu, obok palenisk, surowe bryłki, być może służące jako kadzidło przy rytualnych obrzędach. Neolityczne wyroby z bursztynu, znajdowane licznie wokół wybrzeży Morza Bałtyckiego wskazują na to, że bryłki bursztynu służyły nie tylko jako materiał do podsycania ognia. Już w młodszym stadium neolitu (2500 – 1700 p. n. e.) bursztyn obrabiano na znacznym obszarze w dolnej części Wisły. O szeroko rozprzestrzenionej magii bursztynu w najdawniejszych kulturach świadczą znaleziska na Żuławach – amulety, zawieszki, pierścienie, niewielkie rzeźby dawnych zwierząt. Przez teren Polski wiodły szlaki bursztynowe z okresu wpływów rzymskich – I w. p. n. e. Przedmioty wykonane ze „złota Bałtyku”, z wczesnego okresu średniowiecza, znane są głównie ze stanowisk archeologicznych. Największe ich nagromadzenie odkryto w Gdańsku, gdzie tradycje obróbki bursztynu – od neolitu poprzez renesans – przetrwały do naszych czasów. Szczyt swego rozwoju sztuka bursztyniarska osiągnęła na przełomie XVI i XVII w. Od XVIII w. zaczęto wprowadzać obostrzenia, zakazy oraz prawa wyłączności na wydobywanie, handel oraz obróbkę bursztynu. [tzw. regale na bursztyn]. Okres secesji zostawił swój ślad w stylu bursztynowych ozdób przełomu XIX i XX w. W latach 20. i 30. XX w. zaznaczył się w zdobnictwie bursztynowym styl art. dèco o geometrycznych kształtach i prostej symetrii. Obecnie wyroby bursztynowe nie znają ograniczeń kształtów, formy i rozmiarów, a wyobraźnia artystów, ich kunszt oraz piękno użytego surowca powodują, że bursztynowe dzieła nadal zachwycają czarem i magią tego minerału. 
Pilzno, położone przy szlaku handlowym biegnącym z Krakowa na Ruś oraz z Krakowa na Węgry, związane było także z handlem bursztynem, który transportowano z Gdańska, przez Kraków do Pilzna i dalej na Ruś i na Węgry. Pilźnieńscy kupcy sprzedawali swoje towary także w Sandomierzu, Lublinie, Lwowie, czy Wrocławiu. Bursztyn jako „złoto północy” był popularnym obiektem handlu na naszych terenach do XVII w.
Głównym zamierzeniem wystawy jest ukazanie urody bursztynu, jego oryginalności jako minerału, bogactwa odmian, a przede wszystkim różnorodności i artyzmu wyrobów dawnych oraz piękna bursztynowej biżuterii naszych czasów. Eksponaty prezentowane na wystawie to przekrój wszelkiego rodzaju bursztynowych obiektów i artefaktów – od oryginalnych surowych brył z różnych zakątków świata, poprzez niezwykłe inkluzje ukazujące życie złapane w pułapkę i utrwalone w masie żywicy sprzed kilkudziesięciu milionów lat, artyzm wyrobów dawnych, obiektów rzemiosła użytkowego aż po fascynujące piękno współczesnej biżuterii, przykładów połączenia wyobraźni, artyzmu i kunsztu mistrzów sztuki jubilerskiej. W ramach ekspozycji prezentujemy także fragmenty dawnej, znanej w Polsce literatury naukowej i popularnej – w zasadzie od zapisów kronikarskich po dzieła przyrodnicze, w których opisywano bursztyn i jego właściwości, a także film przedstawiający połów bursztynu nad Bałtykiem.
Eksponaty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów:
Muzeum Przyrodniczego Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie [ISEZ PAN]
Muzeum Ziemi PAN w Warszawie
Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki
Firmy Jubilerskiej Górecki „Biżuteria z Klasą”
Kolekcji prywatnych
Fotografie prezentowane na wystawie przedstawiają eksponaty ze zbiorów:
Muzeum Ziemi PAN w Warszawie
Muzeum Historycznego Miasta Gdańska
Muzeum Zamkowego w Malborku
Wystawę wspiera Firma Jubilerska „Górecki”
Muzeum Regionalne w Pilźnie